Verbeter de energie-efficiëntie van uw huis door dakisolatie toe te voegen, of het nu gaat om het uitrollen van isolatie in de zolderruimte, of het installeren ervan in een volledig bewoonbare ruimte.
Meer informatie over dakisolatie www.bkgdakwerken.be
Tot voor kort werd er weinig aandacht besteed aan het tegenhouden van de warmte die via de daken van onze huizen naar boven ontsnapt. Vaak was het enige wat tussen de bewoners en de elementen stond een lat- en gipsplafond en de dakbedekking zelf. Ook nu nog hebben veel daken die thermisch geïsoleerd zijn, onvoldoende of slecht functionerende isolatie die in de loop der tijd is ingezakt of verstoord door elektriciens en andere vakmensen.
Een van de meest effectieve plaatsen om een huis te isoleren is in de loft – met andere woorden, het dak te isoleren. Volg onze gids om te weten te komen hoe.
HOE EEN DAKRUIMTE TE ISOLEREN
Dakruimtes nemen vele vormen aan en worden op verschillende manieren gebruikt. Ze kunnen gewoon een leegte zijn onder de tegels of leien, andere worden gebruikt voor opslag of kunnen bewoonbare ruimtes zijn met dakkapellen. Elk type dak moet op een andere manier worden behandeld; het inbouwen van isolatie in een oud dak en het verminderen van luchtlekkage uit de ruimten eronder is afhankelijk van het gebruik van geschikte methoden en materialen.
Welk systeem ook wordt gebruikt, ventilatie is van vitaal belang om de noodzakelijke luchtbeweging te garanderen om condensatie door waterdamp te voorkomen, aangezien dit kan leiden tot verval van het constructiehout. Voordat de werkzaamheden beginnen, moet de toestand van het dak zelf worden beoordeeld en moeten eventuele lekken, vochtproblemen of structurele problemen worden aangepakt.
VERLAMMENDE ISOLATIE IN ZOLDERS
Het toevoegen van isolatie in hokken is over het algemeen een relatief eenvoudige en kosteneffectieve klus, met een snelle terugverdientijd voor uw inspanningen. Deze ruimtes staan bekend als ‘koude’ daken, omdat de isolatie bovenop de plafonds van de ruimtes eronder wordt aangebracht om warmteverlies naar de zolder te voorkomen. Voor het leggen van nieuwe isolatie is het de moeite waard om de ruimte te ontdoen van puin en eventueel oud isolatiemateriaal dat niet meer bruikbaar is.
De meest gebruikelijke manier om een zolder te isoleren is het leggen van dekbedden of vleermuizen van isolatiemateriaal tussen en over de draagbalken. Doorlaatbare isolatie werkt goed bij oude gebouwen die ‘ademen’. Geschikte isolatie bestaat uit producten op basis van natuurlijke vezels, gemaakt van schapenwol of hennep, maar ook uit minerale wol.
De andere optie is losse vul- of blaasisolatie. Dit kan verschillende vormen aannemen, maar de meest voorkomende zijn minerale wol of cellulosevezel geproduceerd uit gerecycled krantenpapier. Losse vulling heeft het voordeel dat het alle gaten vult, maar het kan rondgeblazen worden door luchtbeweging binnen zeer tochtige hokken en zo ongelijkmatig worden. Stijve isolatieplaten kunnen moeilijk precies te snijden zijn om in de openingen tussen de balken te passen, dus zijn over het algemeen niet aan te bevelen, maar als ze worden gebruikt, moeten ze strak in elkaar passen.
THERMISCHE PRESTATIES VAN ISOLATIEMATERIALEN
De thermische prestatie van isolatiematerialen wordt beschreven door het warmtegeleidingsvermogen, de ‘K’-waarde. Hoe lager de K, hoe beter het product in warmte kan worden vastgehouden. Wat ook gekozen wordt, het moet een minimale U-waarde van 0,16 W/m²K bereiken.
Het maximaliseren van de isolatie-eigenschappen of de U-waarde van uw gebouw is cruciaal, maar het kiezen van natuurlijke alternatieven vermindert de impact op het milieu.
Hennepvezels zoals Isonat combineren hennep met gerecycled katoen. Typische K-waarde 0,039W/mK. Hennep is een geweldige ecologische plant, omdat het snel groeit en grote hoeveelheden kooldioxide opsluit.
Schapenwolisolatie zorgt voor een markt voor ongewenste vliezen. Typische K-waarde 0,038 W/mK.
Houtwolisolatie wordt bijna volledig gemaakt van afvalhout. Het is stijver dan hennepdekens of schapenwol, waardoor het beter geschikt is voor bepaalde toepassingen. Typische K-waarde 0,038 W/mK.
Gerecycleerde krantenvezels zoals Warmcel hebben een kortere levensduur dan de meeste isolatiedekens, maar zijn veel zuiniger en worden vaak gebruikt in grote hokruimtes. Typische K-waarde 0,035W/mK.
Om aan de gewenste ‘K’-waarde te voldoen is steevast meer dan één laag materiaal nodig en bij quilts of batts is het het beste om de lagen op 90 graden ten opzichte van elkaar te leggen om zo min mogelijk gaten te maken. Alle buizen in de zolderruimte moeten ook worden geïsoleerd. De isolatielaag moet over de watertanks doorlopen, maar niet direct eronder isoleren – warmte uit de ruimtes eronder kan helpen bevriezing te voorkomen. De isolatie moet tot aan de rand van het plafond worden doorgetrokken, maar mag de ventilatie van de dakgoot niet blokkeren.
Het is thermisch efficiënt om de isolatie in meer dan één laag te leggen, met eventuele openingen tussen elk verpakt met losgevulde cellulosevezel. Maak de dakruimte eerst grondig schoon, maar zorg ervoor dat er geen schade ontstaat aan de uitstekende ‘pennen’ die de oude gipsplafonds onder het dak vasthouden.
OPWAARDEREN VAN DE DAKISOLATIE
De hoeveelheid isolatie die in de lofts van nieuwe gebouwen is aangebracht, is de afgelopen halve eeuw gestaag toegenomen, van ongeveer 25 mm in de jaren zestig tot 270 mm vandaag de dag. Hoewel de bouwvoorschriften niet met terugwerkende kracht van toepassing zijn op oude gebouwen, is het zinvol om te overwegen de bestaande isolatie aan te vullen tot een grotere dikte. Als de bestaande isolatie in slechte staat is (bijvoorbeeld in geval van verdichting is deze niet meer effectief) of slecht is aangebracht, is volledige vervanging normaal gesproken aan te bevelen.
DAKISOLATIE DOSERINGEN EN NIET
Kijk wel uit voor de dieren in het wild: controleer de dakruimte voor vleermuizen en nestelende vogels. Wanneer een beschermde diersoort aanwezig is, moet u zich aan de wet houden en kan het zijn dat u moet aanpassen hoe of wanneer u werkzaamheden uitvoert.
Draag bescherming: draag een masker, handschoenen en beschermende kleding. Zolderruimtes zijn vaak vuil en sommige isolatiematerialen zijn irriterend voor de huid, de ogen en de luchtwegen.
Wees dus voorzichtig bij het werken in dakruimtes. Ga altijd op de dwarsbalken staan of knielen in plaats van aan het plafond, want als u op een verkeerde voet staat, kunt u door het dak vallen.
Pak het niet in: plet geen isolatie om de ruimte in te passen, want dit doet ernstig afbreuk aan de effectiviteit ervan. Vermijd ook het duwen van de isolatie in de dakgoot, zodat de ventilatiepaden aan de rand van het dak goed geventileerd zijn en het dakhout droog blijft.
Elektriciteit niet verstoren: leg geen isolatiemateriaal over elektrische kabels vanwege het risico op oververhitting. Als dit niet mogelijk is, zorg dan dat de kabels in goede staat zijn en laat ze, indien nodig, controleren door een elektricien.
Gebruik geen verkeerde materialen: gebruik geen spray-schuim isolatie aan de onderzijde van daken. Het kan vocht rondom het hout opvangen, voorkomt dat dakpannen of -leien in de toekomst worden hergebruikt en voorkomt dat de onderkant van het dak wordt geïnspecteerd.
ISOLATIE VOOR WOONZOLDERS
Het ombouwen van de loft tot een bewoonbare ruimte, zoals misschien een thuiskantoor, gastenkamer of master suite, kan waardevolle ruimte en wenselijkheid toevoegen aan een periodehuis; maar een complexer systeem van isolatie is nodig waar dakruimtes ‘warm’ zijn. Er zijn een aantal mogelijkheden om de isolatie te plaatsen. Het ideale moment om de isolatie te plaatsen is bij het opnieuw aanbrengen van het dak, want het aanbrengen van isolatie boven de dakspanten is de beste technische oplossing. Het nadeel van bovenliggende spantenisolatie is dat deze de hoogte van het dak verhoogt en esthetische gevolgen kan hebben.
Waar boven de daksparren geen isolatie mogelijk is, is het alternatief om te isoleren tussen of onder de kepers, of een combinatie van beide. Een belangrijk aandachtspunt is de stahoogte, omdat het toevoegen van isolatie onder de kepers de plafondhoogte op natuurlijke wijze verlaagt. In oudere gebouwen, waar al zolderruimte bestond, betekent het aanbrengen van isolatie waarschijnlijk het verlies van historisch pleisterwerk, wat niet altijd passend is, vooral als het gebouw op de monumentenlijst staat.
Welke vorm de isolatie ook aanneemt, het is van essentieel belang dat er een luchtspleet van minstens 5 cm is tussen het oppervlak van de isolatie en de dakbedekking. Om condensatieproblemen te voorkomen, moet deze ruimte goed geventileerd worden, zodat er eventueel ventilatieopeningen in het dak en aan de dakrand en de nok moeten worden aangebracht.
Quilt, latten en platen, of een combinatie daarvan, kunnen allemaal geschikt zijn, maar de platen moeten nauwkeurig worden afgesneden zodat er geen ruimte is rond de randen. Isolatie op zich biedt niet noodzakelijkerwijs een luchtdichte oplossing die tocht en warmteverlies tegengaat, dus het is van vitaal belang dat alle voegen elkaar overlappen of worden afgeplakt.
HOE VERMIJDT U TOCHT DOOR DOWNLIGHTS?
Alles wat in een plafond doordringt, leidt tot luchtlekkage, tocht en het binnendringen van vocht in de ruimte erboven. Om deze redenen zijn inbouwspots bijzonder problematisch en vormen ze de extra moeilijkheid dat de isolatie niet rond of over het plafond mag worden gelegd vanwege het risico op brand door oververhitting.
Een oplossing is het aanbrengen van ‘brandkappen’ over de downlights, die op grote schaal verkrijgbaar zijn bij elektrische leveranciers en ontworpen zijn om de verspreiding van brand en luchtlekkage te helpen voorkomen.
Een andere oplossing is het vervangen van lampen door moderne LED’s die geen noemenswaardige warmte uitstralen en veilig kunnen worden verpakt en geïsoleerd.
OMGAAN MET CONDENSATIE IN EEN LOFT OF DAKRUIMTE
Als vochtige binnenlucht zijn weg vindt door kieren in geïsoleerde plafonds, kan deze condenseren op koude oppervlakken die verborgen zijn, met als gevolg vocht en houtverval.
Condensvorming kan ook gevolgen hebben voor gebieden waar de isolatie dun is of helemaal ontbreekt. Veel voorkomende ‘koude’ plekken zijn te vinden rond ramen en deuropeningen en aan de schuine kanten van plafonds in slaapkamers en badkamers, die gevoelig zijn voor de ontwikkeling van vlekken van zwarte schimmel. Om dit te voorkomen, moet de isolatie doorlopend zijn, zonder enige tussenruimte.
De meest voor de hand liggende manier om condensatie te minimaliseren is echter om de hoeveelheid geproduceerde vochtige lucht te verminderen. Monteer afzuigventilatoren in en-suite badkamers in zolders en verbeter de controleerbare ventilatie door het aanbrengen van druppelopeningen in de ramen, of door de ramen gewoon te openen na het douchen of baden.
EEN KORTE GESCHIEDENIS VAN DAKISOLATIE…
De verwachtingen ten aanzien van het huiselijk comfort zijn in de loop der eeuwen sterk veranderd. De meeste huizen die tussen het midden van de 13e en het begin van de 17e eeuw zijn gebouwd, hadden oorspronkelijk een centrale ‘open hal’ die zich over de volle hoogte van het gebouw uitstrekte. De hal was het middelpunt van het huiselijke leven en werd verwarmd door een vuur op een schoorsteenloze haard in het midden van de vloer – niet te vergelijken met een vreugdevuur! De rook ontsnapte door lamellen en openingen in de dakpannen of leien.
Belangrijke veranderingen in het huisontwerp vonden plaats in de jaren 1500, toen de open hal aan populariteit inboette en het verlangen naar kamers met een betere privacy en individuele verwarming groeide. Tijdens de ‘grote verbouwing’ tussen 1550 en 1650 werden de eerste verdiepingen in de meeste open hallen geplaatst en werden rookkappen en gemetselde open haarden toegevoegd. Plafonds boven de eerste verdiepingen werden na de middeleeuwse periode ook de norm en droegen bij aan het comfort. Uit de zestiende-eeuwse documenten blijkt dat het woord ‘plafond’ is afgeleid van het afdichten van een gebouw van de tocht.
Oude plafonds bestaan over het algemeen uit kalk, zand en haar (soms afgemeten met gips in hoogstaand werk) of zijn op basis van klei met een kalkbindmiddel en afschuimen. Backings bestaan vaak uit gespleten (gespleten) houten latten of, af en toe, bundels riet die met latten zijn vastgezet. Dit type pleisterwerk kan een aangenamer karakter hebben en biedt bovendien een beter intern comfort en een betere geluidsisolatie dan de standaard moderne vervangers, zoals gipsplaat. Waar zoldervloeren boven dit soort plafonds geen goede warmte-isolatie hebben, is dit meestal eenvoudig aan te pakken.